داتیکا: ارتباطات و استفاده از فن آوری های مربوط به آن این روزها عضو لاینفک زندگی مردم است. عضوی که البته نیاز به زیر ساخت ها و خدمات دارد و نبود آن بخشی از زندگی را فلج می کند. در کشورهای توسعه یافته دنیا، دولت ها با استفاده از ابزارهای فن آوری حضور مردم در ادارات و بانک ها و حتی دادگاه ها را به حداقل رسانده اند. انجام کار در این کشورها بسیار راحت است. کافیست جلوی کامپیوتر شخصبی خود بنشینید یا گوشی موبایل خود را به دست بگیرید و دکمه اتصال به اینترنت را فشار دهید و همه کارهای خود را در مدت زمان کوتاهی سر و سامان دهید. کارهای پستی هم از طریق پست الکترونیک انجام می شوند و برای نامه نگاری نیاز به مراجعه به اداره پست نیست. به این ترتیب هم هزینه های دولت به دلیل کاهش نیروی انسانی کم می شود و هم خبری از ادارات شلوغ و اعصاب های خراب نخواهد بود و ارباب رجوع کاملا راضی و خشنود است.
به گزارش داتیکا، تعریف دولت الکترونیک کاملا واضح است، دولت الکترونیکی به معنای اطلاع رسانی و خدمات رسانی به موقع دقیق و کارآمد در ۲۴ ساعت شبانه روز ، ۷ روز هفته و ۳۶۵ روز سال از طریق وسایل ارتباطی گوناگون مانند تلفن و اینترنت است. این امر در واقع با بکارگیری فناورهای اطلاعات و ارتباطات در ارایه خدمات اجتماعی ، اداری و اقتصادی بخصوص در بخش دولتی برای بالابردن بهره وری و نیز بهبود خدمات و ارایه اطلاعات به شهروندان ، تجار و کسبه امکان پذیر خواهد بود.
در ایران اما سال ها است پروژه الکترونیکی کردن دولت در حال انجام است اما موفقیت چندانی نداشته است. این در حالی است که اگر در این زمینه پیشرفت عمده ای کرده بودیم دراین روزهای کرونا زده بسیاری از مشکلات کم می شد و انتقال ویروس هم به حداقل می رسید و از کارمندان بانک و ادارات تا مردم عادی قربانی کمتری نصیب ویروس می شد. حضور پر تردد مردم در شهرداری ها، بانک ها و ادارات دولتی در روزهای آخر سال گذشته ، شانس شیوع ویروس در کشور را افزایش داد و حالا کرونای اپیدمی شده، ممکن است روی میز هر کارمندی یا روی کامپیوتر هر اداره ای جا خوش کرده باشد تا بسیاری را به دام خود گرفتار کند.
مطابق مفاد ماده ۶۷ برنامه ششم توسعه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف به ارائه گزارش عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور در الکترونیکی کردن فرآیندها و خدمات و تکمیل بانک‌های اطلاعاتی مربوط است. همچنین این وزارتخانه موظف به فراهم‌سازی تمامی زیرساخت‌های لازم برای تعامل اطلاعاتی بین دستگاه‌های اجرایی بر بستر شبکه ملی اطلاعات، صرفا از طریق مرکز ملی تبادلات اطلاعات (NIX) و با استانداردهای فنی مصوب است.
مطابق مصوبه ۹ مرداد ۱۳۹۷ هیات وزیران، تاکنون خدمات مربوط به ۱۰۸ دستگاه اجرایی مشتمل بر ۷۷۹ خدمت و ۲۰۹۴ زیرخدمت احصا شده است. همچنین بر اساس تکلیف هیات مقررات‌زدایی و تسهیل فضای کسب‌وکار تعداد ۱۳۶۴ مجوز احصا و پالایش شده است. از منظر نوع فعالیت، خدماتی که برای ارائه به مردم با کسب‌وکارها به بیش از ۱۳۰۰ نوع استعلام نیازمند هستند که در سلسله مراتب و صدور تایید این‌ها هزاران امضای طلایی نشسته است و حتی برخی از این خدمات (۲۴۱ خدمت صدور مجوز) بیش از ۲۰ استعلام در فرآیند خود دارند.
با این وجود از سال ۸۰ تا کنون هنوز قدم های زیادی در این زمینه برداشته نشده است. سیستم ها و ابزارهایی که در حال حاضر در ادارات دولتی برای ارایه خدمات و اطلاعات به شهروندان مورد استفاده قرار می گیرند قدیمی بوده و روند کار در دستگاهای دولتی کند است . آنها در جلب رضایت شهروندان موفقیت چندانی ندارند. بروکراسی اداری و به اصطلاح کاغذ بازی ها در ادارات دولتی ارباب رجوع را خسته و درمانده می کند. سرمایه گذاری های قابل توجهی در زمینه طراحی و به کار گیری سیستم های جدید در بخش دولتی صورت نمی گیرد ، اما با توجه به اهدافی که برای دولت الکترونیکی مورد نظر است ، کشورها فقط در صورتی در پیاده سازی مطلوب دولت الکترونیکی موفق می شوند که سیستم های داخلی بخش دولتی، داده ها واطلاعات و ابزارهای مدیریتی با یکدیگر هماهنگی و سازگار باشند. ازسوی دیگر در دولت الکترونیکی هدف بر این است که به جای اینکه زمان و منابع را به پیش پردازش و ورود اطلاعات و سازماندهی آنها اختصاص دهیم بتوانیم قسمت عمده زمان و منابع موجود را به حل مشکلات ، بررسی و ارایه راه حل های شاخص و خدمات دهی مستقیم به استفاده کنندگان خدمات دولتی اختصاص دهیم .
هرچه دولت ها منابع بیشتر و سرویس های متنوع تری را ازطریق شبکه به شهروندان ارایه دهند، نیاز به وجود یک سامانه دو سویه ارایه خدمات، بیشتر آشکار می شود. خدماتی که در ایران هنوز چندان وجود خارجی ندارند و شاید ویروس کویید ۱۹ بهانه خوبی برای دولتمردان باشد که بیشتر به دولت الکترونیک بیاندیشند.
