به گزارش داتیکا به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، پنجشنبه دو هفته گذشته محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اعلام شگفتانه خود «راهاندازی سرویس پستپلاس» برای انتقال بستههای پستی با استفاده از پهپاد در جهت کاهش هزینهها و جلوگیری از آلودگی شهرها، مردم را غافلگیر کرد.
شگفتانه آذری جهرمی که پیش از اعلام رسمیاش هم با حواشی همراه بود پس از آن نیز با اما و اگرهایی روبهرو شد. نیما درویش دبیر وزارت آموزش و پرورش با انتشار پستی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام از نادیده گرفته شدنِ طرحِ دانشگاهىاش گلایه کرد و اعلام کرد: “مطلبى که آقاى آذرى جهرمى تحت عنوان سورپرایز مطرح کردند، از هم دانشگاهى مقطع کارشناسیارشدم که به اتفاق او در سال ٩۵ در دانشگاه علم و صنعت و در قالب یک استارتاپ نو ارائه داده بودیم به گوشم رسید و واقعاً متعجب شدم!”
اما این پایان ماجرا نبود چرا که در این بین، علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری پس از اعلام رسمی شگفتانه آقای وزیر اعلام کرد: «تاکنون شرکت پست برای راهاندازی سیستم پست پهپادی درخواست مجوز از سازمان هواپیمایی کشوری نکرده است». او در ادامه روند ثبت درخواست را اینگونه شرح داد: «سازمان هواپیمایی کشوری وظیفه نظارت و ساماندهی پهپادها -پرندههای هدایت پذیر از دور- را بر عهده دارد که در همین راستا سامانهای در این سازمان راه اندازی شده و متقاضیان حقوقی و حقیقی می بایست با مراجعه به این سامانه، درخواست مجوز فعالیت بدهند.»
انتخاب نام برای شگفتانه آقای وزیر هم بهنوبه خود جالب توجه بود. آذری جهرمی با انتشار پستی در صفحه مجازی خود در شبکههای اجتماعی از کاربران خواست تا برای نامگذاری سرویس پستپلاس مشارکت کنند. او شرط انتخاب این نام را دریافت پسند بیشتر برای نام پیشنهادی اعلام کرد. با وجود آنکه پهپاد پست هوایی به اختصار«پپه» بیشترین پسند(لایک) را دریافت کرد اما وزیر جوان این نام را در شأن دستاورد جوانان ایرانی نداشت و اعلام کرد به جای آن نام پیشنهاد دهنده؛ که نام کاربریش سجاد بود را برای این دستاورد ملی انتخاب خواهند کرد. البته که از این نام هم میتوان خوانش «سامانه جابهجایی آسمانی دولت» را داشت. انتخاب نام پهپاد پستی موضوعی بود که پس از پیشبینی و پس از اعلام این شگفتانه مشارکت کاربران را بهدنبال داشت.
برای بررسی کارشناسی این دستاورد نوین در حوزه پست به سراغ حسین نعمتی مدیرعامل شرکت ملی پست و معاون وزیر ارتباطات رفتیم تا نحوه عملکرد این فناوری نوین پست را بررسی کنیم. نعمتی در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص بهگارگیری پهپاد برای جابهجایی مرسولات پستی توضیح داد: منظور از بهکارگیری پهپاد استفاده از دانشبومی و ظرفیت داخلی کشور بوده که توسط جوانان کشور از این دانش استفاده شده است. بر این اساس این امکان فراهم شده تا ما بتوانیم برخی از بستههایی را که قابلیت داشته باشند که آنها را در سطح شهر تهران جابهجا کنیم از طریق این روش از نقطهای به نقطه دیگر منتقل کنیم.
معاون وزیر ارتباطات در ادامه توضیح داد: این ظرفیت در سطح تهران به خوبی جواب داده است و مکاتبات و هماهنگیهای لازم انجام شده است و باب برخی از دستگاههای امدادرسان مثل اورژانس تهران، هلال احمر که در وقت بحران کشور و شرایط خاص بتوانیم از این ظرفیت برای جابه جایی در زمانهای اضطراری استفاده کنیم.
براساس توضیحات مدیرعامل شرکت ملی پست ایران قرار است در فاز بعدی از این فناوری نوین در سطح عمومی استفاده شود و همچنین قرار است فاز تجاری آن نیزمورد مطالعه قرار گیرد تا اگر ظرفیت و تقاضایی در این حوزه وجود داشته باشد بتوانیم این بحث را ساماندهی کنیم.
نعمتی در خصوص هزینه خدمات نوین پست پلاس توضیح داد: طبیعتا هزینه بالایی خواهد داشت و ممکن است برای برخی از دستگاهها صرفه اقتصادی داشته باشد که از این امکان استفاده کنند.
سورپرایز وزیر ارتباطات در روزهایی که کلانشهرها حال خوشی ندارند و بهدلیل آلودگی هوا خاکستری هستند، بسیاری از مردم را نه تنها غافلگیر نکرد بلکه انتظارت جدیدی را هم بهوجود آورد. نکته مهم برای عملیاتی شدن این طرح این است که جدا از بحث هزینه، چه راهکارهایی برای اجرایی شدن آن بدون تهدید امنیت ملی کشور اندیشیده شده است.
با توجه به تمامی این موارد هنوز هم برخی ابعاد به کار گیری از پهپاد پستی نامشخص است، به همین دلیل در ادامه با توجه به مصاحبهها و گفتوگوهای مسئولین مربوطه، نگاهی به کارکردها، برد و مسافت، شرایط و زمان استفاده و ملاحظات امنیتی استفاده از پهپاد پستی خواهیم داشت.
به عنوان مثال یکی مهمترین سوالاتی که ذهن کاربران را مشغول کرده زمان ورود این پهپاد (پست پلاس) به چرخه پستی کشور است، بر اساس نظر مدیران شرکت ملی پست، سرویس پست پلاس در فاز اول اجرایی شدن قرار دارد و در این مرحله تنها برای امدادرسانی به کار گرفته خواهد شد. ورود سرویس پست پلاس به سامانه پشت کشور در فازهای بعدی صورت میگیرد که زمان آن در حال حاضر مشخص نیست. یکی دیگر از موضوعات مهم در مورد پهپاد جدید پست، کارکرد آن است، برای خیلیها هنوز مشخص نیست که پهپاد پستی ویژه حمل چه کالاهایی خواهد بود، در این مورد باید گفت که این پهپاد در فاز اول تنها برای حمل کالاهای امدادی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. البته با توجه به ابعاد پهپاد، قطعا حمل بستههای بسیار بزرگ یا بسیار سنگین به این وسیله مقدور نیست. اما در فاز اول بستههای امدادی مختلف را میتوان با پهپاد و با سرعت بالا به مناطق مختلف ارسال کرد. در فاز دوم اجرای سرویس پست پلاس نیز بستههای پستی با اندازه کوچک و متوسط را میتوان با پهپاد به محل مورد نظر فرستاد.
در مورد هزینه ارسال بستههای پستی با سرویس پست پلاس میتوان گفت به دلیل آن که هنوز فاز دوم استفاده از پهپاد پستی آغاز نشده، نمیتوان تخمینی در مورد هزینههای آن داشت، باید منتظر بمانیم تا پهپاد پستی وارد سامانه ارسال کالا شرکت ملی پست شود تا در آن زمان مقدار هزینه ارسال بسته پستی با این پهپاد، مورد محاسبه قرار گیرد، اما میتوان این اطمینان را داد که هزینه ارسال بسته با سرویس پست پلاس با قیمت فعلی ارسال بسته در شرکت ملی پست، تفاوت چندانی نخواهد داشت. اما یکی دیگر از موضوعات نامشخص، برد و مسافت این پهپاد است، شاخصهای که معین میکند آیا از سرویس پست پلاس جهت ارسال برون شهری کالاها میتوان استفاده کرد یا تنها کالاهای درون شهری با پهپادهای تولید شده، ارسال میشوند. در این مورد اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، قطعا پهپاد پستی برای ارسال کالا درون شهری حتی در شهر بزرگی مانند تهران مشکلی ندارد اما این که ارسال کالا بین شهری یا بین استانی با این پهپاد امکان پذیر است یا خیر، در فاز اجرایی آن مشخص خواهد شد.
موضوع نهایی مسئاله ملاحظات امنیتی پرواز پهپاد در شهرهای مختلف، به ویژه تهران است، در این مورد باید گفت که پهپاد پستی در استانهای مختلف کشور و شهر تهران به جز چند منطقه محدود، میتواند به آسانی وظیفه خود که حمل مرسولات پستی است را انجام دهد. البته باز هم اعلام میکنیم که با توجه به اجرای فاز اول استفاده از پهپاد پستی که مربوط به امدادرسانی خواهد بود، مسئله دریافت مجوزهای پرواز برای مدیران اجرایی پست پلاس در اولویت قرار ندارد. پهپاد پستی در حال حاضر برای امدادرسانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت و در زمان ورود پهپاد به سامانه پستی کشور، مجوزهای پروازی آن نیز با توجه به ملاحظات امنیتی، صادر میشود.