تصویب لایحه حفاظت از داده های شخصی/ احتمال خروج پلتفرم‌های خارجی از بازار

کلیات لایحه حفاظت از داده های شخصی کاربران روز گذشته با تمام ابهاماتی که در بندهای آن وجود دارد در کمیسیون ویژه اقتصاد دیجیتال تصویب شد. به گفته کارشناسان ابهام در این لایحه می‌تواند از نقاط ترسناک آن باشد.

به گزارش داتیکا به نقل از تجارت‌نیوز، روز گذشته و در جریان هفتمین جلسه کارگروه اقتصاد دیجیتال، کلیات پیش‌نویس لایحه «حمایت و حفاظت از داده‌های شخصی» که قبل‌تر در کمیسیون ویژه اقتصاد دیجیتال تهیه و تدوین شده بود، به تصویب رسید. گفته می‌شود این لایحه پس از تصویب هیات دولت، برای تبدیل شدن به قانون راهی مجلس می‌شود.

طرحی مبهم با بندهایی متعدد
اوایل دی‌ماه سال جاری وزیر ارتباطات، از نهایی شدن لایحه حفاظت از داده های کاربران خبر داد و گفت که این لایحه به زودی به مجلس ارائه می‌شود. لایحه‌ای که طبق نظر زارع‌پور برای برطرف کردن نگرانی مردم از حفظ حریم خصوصی و داده‌های آنها در پلتفرم‌های داخلی طراحی شده است و بر اساس این قانون باید حقوق و تکالیف دارندگان داده‌های مردم به صورت کاملاً شفاف و مشخص تدوین شود.

سیاوش علی‌احمدی، کارشناس فناوری با اشاره به مبهم بودن بندهای مختلف این طرح به تجارت‌نیوز گفت: این طرح توضیح و تبصره‌های زیادی دارد که هرکدام از این بند و تبصره‌ها می‌تواند برای کسانی‌که در معرض این قانون قرار می‌گیرند، شبهه ایجاد کند.

او ادامه داد: برای مثال در بخش تعاریف ما صحبت از پردازش داده داریم که دامنه اشخاص مشمول گسترده است و امکان دارد درصورت از تخطی امر قانون‌گذار برایشان جرم‌انگاری شود.

علی‌احمدی ضمن تاکید براینکه این اتفاق نقطه ترسناک طرح حفاظت از داده است بیان کرد: چون ما می‌توانیم همه کاربران ایرانی یا غیرایرانی از هرنوع اپلیکیشنی (رسمی و غیررسمی) را در این دایره بگنجانیم.

ضرورت وجود قوانین مشخص برای حفاظت از داده‌ها
با پیشرفت تکنولوژی و گسترده‌تر شدن حضور کاربران در فضای مجازی، در بیشتر کشورهای جهان برای حفاظت از داده‌های کاربران قوانینی به تصویب رسیده است. به صورت کلی وجود قوانین مشخص برای حفاظت از داده‌های کاربران ضروری است. اما ماهیت قوانین و چگونگی اجرای آنها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

به گفته این کارشناس فناوری کلیات طرح حفاظت از داده های شخصی می‌تواند یک بخش مثبت داشته باشد آنهم این است که اگر بتوان تفسیر کوتاه و مشخصی از بندهای آن ارائه داد، می‌شود از آن در جهت حفاظت از داده‌های کاربران استفاده کرد.

علی احمدی با اشاره به اینکه حفاظت حقیقی از داده‌ها و اطلاعات کاربران می‌تواند باعث افزایش اعتماد آنها به پلتفرم‌ها شود، ادامه داد: برای مثال زمانی که شما از یک پلتفرم بومی استفاده می‌کنید، نمی‌دانید که دقیقا چه استفاده‌هایی از داده‌های شما می‌شود، چه کسی به آنها دسترسی خواهد داشت و درنهایت برای اعاده حقوقتان تا چه حدی می‌توانیم اقدام کنید.

او افزود: پیش‌نویس اولیه این طرح از سال 97 منتشر شد و همواره بندهای آن مورد مناقشه قرار می‌گرفت. در این متن اشاره شده که قانون‌گذار درصورتی می‌تواند به داده‌های کاربر دسترسی داشته باشد که اثبات شود که این امر برای جلوگیری از وقوع جرم بوده است. اینکه دامنه جرم را تا چه حد گسترده ببنیم و خطر وقوع جرم را چه ببینیم این از نقاط گنگ این طرح است.

تلاش‌ها برای خارج کردن پلتفرم‌های خارجی از بازار ادامه دارد
باگذشت بیش از 5 ماه از اعمال محدودیت‌های اینترنتی و فیلترینگ برخی پلفترم‌های خارجی مانند اینستاگرام و واتساپ، همواره مسئولان مربوطه به‌جای ارائه توضیحات مشخصی پیرامون مسئله فیلترینگ و تلاش برای رفع آن همواره بر مهاجرت کاربران به پلتفرم‌های داخلی تاکید داشتند. درواقع مسئولان همواره تلاش کردند با خارج کردن رقبای پلفترم‌های داخلی از بازار، کاربران را به نوعی مجبور به استفاده از این پلتفرم‌ها کنند. با این تفاسیر بعید نیست که اجرایی شدن بندهای مختلف طرح حفاظت از داده‌ های شخصی کاربران نیز به چنین امری دامن بزند. این نکته‌ای است که علی‌احمدی نیز آن را تایید می‌کند. به گفته این کارشناس اگر بخواهیم با همین رویکرد برای پلتفرم‌های داخلی و خارجی مرز تعیین کنیم، از آنجایی که اپلیکیشن‌های خارجی به این قوانین تن نمی‌دهند، رفته رفته از بازار خارج می‌شوند. البته همه‌چیز به این بستگی دارد که این طرح در چه غالبی ارائه شود.