گسترش شبکه اینترنت و تلفن همراه در سال‌های اخیر موجب افزایش نگرانی‌ها پیرامون اثرات آنها روی سلامتی انسان شده است. یکی از این دغدغه‌ها اثرات Wi-Fi در بارداری بانوان است.
به گزارش داتیکا به نقل از شهر سخت افزار، این سوال مطرح است که آیا راهی برای جلوگیری از عوارض wifi در بارداری وجود دارد؟ به بیان ساده باید میزان تاثیر اینترنت بر جنین یا تأثیر امواج وای فای بر مادر و جنین به صورت عمومی اطلاع‌رسانی شود. به همین دلیل قصد داریم در این مقاله به واکاوی مضرات wifi در ایام بارداری و خطرات اینترنت برای جنین از دیدگاه علمی بپردازیم.
مضرات وای فای برای جنین ؛ تئوری یا حقیقت
این روزها کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که گوشی هوشمند همراه خود نداشته باشد. بنابراین اتصال دائم به اینترنت و گشت‌وگذار در فضای وب موضوعی ضروری برایمان محسوب می‌شود. با این حال بسیاری از ما در خانه یا محل کار برای اتصال به اینترنت به روترهای وای فای متکی هستیم.
با آنکه در ظاهر به نظر می‌رسد امواج WiFi بی‌خطر باشند و تأثیر عمده‌ای بر سلامت جسمانی ما نداشته باشند؛ اما از چهارچوب علمی، همواره به این موضوع با دید تردید نگاه شده است. این تردیدها زمانی که پای سلامت افراد و به‌خصوص نوزادان در میان باشد، رنگ‌وبویی جدی‌تر می‌گیرد.
با آنکه نمی‌توان منکر جنبه سرگرم‌کننده اینترنت و دسترسی گسترده از طریق آن به سرتاسر جهان شد اما نباید مضرات و تأثیرات آن را دست‌کم بگیریم. یکی از موضوعات بحث‌برانگیز، بررسی میزان اثرات Wi-Fi در بارداری یا امواج تلفن همراه روی بدن مادر و جنین است.
بسیاری از والدین نگران هستند که مبادا در هنگام بارداری ارتباط با اینترنت و گوشی موجب آسیب به فرزندانشان شود. آنها همواره به‌دنبال اطلاعاتی در مورد عوارض WiFi برای جنین خود هستند و در حین جست‌وجو درباره این موضوع با انبوهی از مطالب ضدونقیض برخورد می‌کنند. در این حال سوالات زوجین بر حوزه تاثیر اینترنت بر جنین نیز مطالب زیادی نگاشته شده که سعی می‌کنیم در ادامه این مطلب به صورت کلی به آنها پاسخ دهیم.
مطالبی که در برخی از آنها به‌کلی عوارض وای فای برای جنین رد شده و در برخی دیگر به آسیب های امواج وای فای برای مادر و جنین و همچنین خطرات اینترنت برای جنین اشاره شده است. اما پیش از آنکه به سراغ ماهیت این قضیه برویم بد نیست ابتدا با سازوکار فناوری ارتباط بی سیم وای فای آشنا شویم.
امواج وای فای چگونه کار می‌کنند؟
وای فای از تشعشعات الکترومغناطیسی مایکروویو (EMR) برای انتقال سیگنال و داده‌ها استفاده می کند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که موضوع ما در این مقاله اتصال وای فای یا به‌اصطلاح بی‌سیم به اینترنت است و فرایند اتصال از طریق کابل اترنت یا سیم موضوع مطلب ما نیست. وای فای برای انتقال اطلاعات از امواج مایکروویو در محدوده فرکانس ۲.۴، ۳.۶ و ۵ گیگاهرتز استفاده می‌کند.
این محدوده تقریباً همان چیزی است که در تلفن‌های بی‌سیم و اجاق‌های مایکروویو مشاهده می‌کنیم. البته باید دقت داشته باشیم که اجاق‌های مایکروویوها از قدرت به‌مراتب بیشتری استفاده می‌کنند و در عین حال تشعشعاتی که در داخل آنها قرار دارد به دلیل وجود لایه‌های محافظتی امکان گسترش مانند امواج وای فای را ندارند.
همانطور که می‌دانید سیگنال‌های وای فای از دیوارها و اشیاء مختلف عبور می‌کنند. در عین حال باید به خاطر داشته باشید که به‌طور کلی تابش‌های الکترومغناطیس می‌توانند خطرات بالقوه‌ای را بر سلامت انسان داشته باشند.
در مطالعات سال‌های گذشته مشخص شده است که تشعشعات غیریونیزه میدان مغناطیسی که در خطوط انتقال برق و دکل‌های تلفن همراه استفاده می‌شود، می‌توانند منجر به آسیب ژنتیکی شوند. البته نباید فراموش کرد که این امواج در مقایسه با امواجی مانند اشعه ایکس و گاما که خاصیت یونیزه‌کنندگی دارند از قدرت و آسیب کمتری برخوردار هستند.
تحقیقات درباره تاثیر اینترنت بر جنین
افزایش چشمگیری در تعداد دستگاه‌هایی که پرتوهای غیریونیزه ساطع می‌کنند موجب شد تا نگرانی‌هایی میان محققان و متخصصین بالینی در ارتباط با سلامت و تأثیر این امواج به‌وجود آید. همین اتفاق در نهایت موجب توجه شدید نهادهای سلامت و وضع مقررات دولتی برای ایمنی بیشتر افراد شد.
در ایالات متحده آمریکا این موضوع به وضع مقرراتی نظیر کنترل تشعشع در سال ۱۹۶۸ و قانون ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در سال ۱۹۷۰ منتهی شد. با گسترش فناوری وای فای و اهمیت سلامت افراد از سنین پایین و حتی دوران جنینی، باعث شد تا تحقیقات مختلفی درباره مضرات وای فای برای جنین و اثرات Wi-Fi در بارداری انجام شود.
در واقع این تحقیقات تلاش می کردند که خطرات اینترنت برای جنین یا مضرات wifi در بارداری برای مادر و جنین را مورد بررسی قرار دهند که به نتایج جالبی نیز منجر شدند.
در یکی از تحقیقات مهم در سال ۲۰۱۴ که توسط مؤسسه بهداشت و درمان کایزر پرمنته (Kaiser Permanente) واقع در کالیفرنیا انجام شد، ۹۱۳ زن باردار در مراحل مختلف حاملگی مورد بررسی قرار گرفتند. برخی از شرکت کنندگان در این مطالعه قبلاً حداقل یک بار سقط جنین را تجربه کرده بودند.
در طول این پژوهش همه شرکت کنندگان دستگاهی را حمل می‌کردند که قرار گرفتن در معرض پرتوهای ماکروویو را به مدت ۲۴ ساعت اندازه گیری می‌کرد.
دانشمندان در طول دوران بارداری نتایج به‌دست آمده را به‌طور مرتب دنبال کردند. در نهایت مشخص شد زنان بارداری که در معرض پرتوهای، قوی ماکروویو بودند، ۴۸ درصد بیشتر از سایر زنان در این آزمایش در معرض خطر سقط جنین قرار داشتند.
۲۴.۲ درصد از زنان بارداری که در معرض بالاترین سطوح پرتوهای ماکروویو قرار داشتند، پیش از این سابقه سقط جنین داشتند. این رقم برای زنانی که در معرض میزان تشعشات ماکروویو کمتری قرار داشتند و سابقه سقط جنین در پرونده آنها وجود داشت، رقم ۱۰.۴ درصد بود.
بر اساس این تحقیق مشخص شد قرار گرفتن در معرض امواج ماکروویو خطر سقط جنین را برای زنان به‌همراه دارد. این خطر در حالت کلی ارتباطی با آنکه زنان در گذشته دچار سقط جنین شده باشند یا خیر، ندارد. البته بر اساس داده‌های به‌دست آمده زنانی که قبلاً سابقه سقط جنین داشتند، احتمال بیشتری دارد که فرزند بعدی خود را نیز به‌دلیل قرار گرفتن در معرض این امواج بار دیگر از دست بدهند.
دکتر دی کان لی (De-Kun Li) نویسنده اصلی این تحقیق می‌گوید:
این مطالعه در یک نمونه انسانی نشان می‌دهد تابش غیر یونیزه میدان مغناطیسی می‌تواند اثرات بیولوژیکی نامطلوبی را بر سلامت انسان به‌همراه داشته باشد. ما امیدواریم که یافته‌های این مطالعه، موجب گسترش و افزایش مطالعات بیشتری در مورد خطرات محیطی بالقوه برای سلامت انسان از جمله زنان باردار شود.
نقد پژوهش‌ها در خصوص مضرات وای فای برای جنین
با آنکه این دست از پژوهش‌ها تا حدی عوارض وای فای برای جنین را نشان داده‌اند، اما عده‌ای از نهادها و محققان با این قضیه موافق نیستند.
بر اساس نتایج برخی مطالعات انجام‌گرفته، کودکان بیشتر در معرض خطر جذب تشعشعات مایکروویو قرار دارند؛ اما مشخص نیست که این امر به‌طور دقیق چه تأثیری روی آنها خواهد داشت. از طرف دیگر قدرت سیگنال‌های رادیویی ارسال شده توسط دستگاه‌های WiFi بسیار پایین است از این رو بسیاری از دانشمندان بر این باورند که قرار گرفتن در معرض وای فای ایمن بوده و خطری متوجه نوزادان و زنان باردار نیست.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز درباره استفاده از فناوری Wi-Fi معتقد است:
با توجه به محدود بودن سطح تابش امواج وای فای و نتایج تحقیقاتی که تا به امروز جمع‌آوری شده است، هیچ مدرک علمی قانع‌کننده‌ای وجود ندارد که سیگنال‌های ضعیف رادیویی (RF) ایستگاه‌ها و شبکه‌های بی‌سیم موجب اثرات نامطلوب بر سلامت انسان می‌شوند.
یکی از انتقادات وارده به تحقیقاتی که در سال‌های گذشته انجام شده این است که داده‌های کافی برای نتیجه‌گیری وجود ندارد و آنچه ما درباره تأثیر وای فای (اینترنت) بر مغز کودکان می‌دانیم نیز نسبتاً محدود بوده و به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
البته ناگفته نماند که بخشی از این موضوع به نحوه استفاده نادرست ما از فناوری WiFi ارتباط دارد. به‌عنوان مثال رعایت فاصله ۲۰ سانتی‌متری بدن از دستگاه‌هایی مانند موبایل یا تبلت، توصیه‌ای است که اغلب آن را رعایت نمی‌کنیم.
روش های جلوگیری از خطرات Wi-Fi بر جنین
با آنکه صحبت‌های متفاوتی درباره تاثیر اینترنت بر جنین و مادر و روش‌های جلوگیری از خطرات وای فای برای جنین و مادر وجود دارد و شرایط محیطی نیز به‌گونه‌ای است که این امواج به‌وفور پیرامون ما وجود دارند. از این رو بهتر است با رعایت برخی نکات ساده خود و فرزندانمان را در برابر این امواج محافظت کنیم.
از آنجاکه هیچ کدام از سازمان‌های بزرگ در حوزه سلامت به‌طور جدی نسبت به تأثیر امواج وای فای و تلفن همراه در دوران بارداری هشدار نمی‌دهند؛ بنابراین رعایت مواردی که در ادامه توضیح می‌دهیم می‌تواند برای همه از جمله بانوان باردار و والدینی که فرزند نوپا دارند، راه‌گشا باشد.
از حمل دستگاه‌های که به وای فای متصل هستند، پرهیز کنید
تقریباً در همه‌جا شاهد حضور گوشی‌های هوشمند هستیم. در عین حال اتصال آنها به WiFi نیز برای ارتباط با جهان موضوعی ضروری و معمول است. با این حال توصیه می‌کنیم، مادران باردار تا حد امکان میزان استفاده خود از گوشی و تبلت را کاهش دهند. در عین حال زنان باردار از حمل چنین وسایلی در نزدیک شکمشان خودداری کنند و در زمان درازکشیدن به‌هیچ‌عنوان گوشی خود را روی شکمشان قرار ندهند. در عین حال از خوابیدن در کنار مودم و روترهای وای فای نیز به‌شدت پرهیز کنند.
به‌جای استفاده از اینترنت به‌صورت بی‌سیم و وای فای از اتصال کابلی استفاده کنید
استفاده از اینترنت به شکل اتصال کابلی با آنکه دردسرهای خود را دارد؛ اما خطرات امواج وای فای را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد؛ بنابراین سعی کنید برای اتصال اینترنت در خانه کابل اینترنت (اترنت یا لن) را از کنار در و دیوارها عبور دهید تا در هر نقطه‌ای از منزل امکان دسترسی با سیم به اینترنت را داشته باشید.
زمانی که از مودم و روترهای وای فای استفاده نمی‌کنید، آنها را خاموش کنید
با خاموش کردن روتر و مودم، در مقاطعی که از آنها استفاده نمی‌کنید می‌توانید سطح تابش امواج وای فای را کاهش دهید. البته در نگاه اول ممکن است این فرایند طاقت‌فرسا به نظر برسد؛ اما به‌عنوان یک اقدام ایمنی به‌طور یقین مفید خواهد بود.
با اسپیکر (بلندگو) یا هنذفری (هدست) با گوشی موبایل صحبت کنید
سعی کنید هنگام تماس از طریق WiFi مانند تماس‌های واتس‌اپ، اسکایپ و … از اسپیکر یا هنذفری برای صحبت استفاده کنید. در عین حال سعی کنید مکالماتتان کوتاه باشد. تماس‌های طولانی در زنان باردار می‌تواند جنین را در معرض خطر امواج بیشتری قرار دهد.
استفاده از دستگاه‌های با اتصال وای فای را محدود کنید
صرف‌نظر از زمانی که در محل کار مجبور هستید در اطراف دستگاه‌های وای فای وقت خود را سپری کنید، در منزل تا حد ممکن از چنین دستگاه‌هایی فاصله بگیرید. سعی کنید هنگامی که به منزل بازگشتید موبایل و تبلت خود را خاموش کنید و زمان بیشتری به خود و استراحت اختصاص دهید.
در انتها باید گفت پیشگیری از بروز خطرات اینترنت برای جنین، در مواقعی که فردی حساس نسبت به سلامتی خود یا فرزندتان باشید، با انجام اقدامات ساده فوق، میسر می‌شود.
پاسخ به سوالات پرتکرار
چطور از خطرات وای فای در دوران بارداری در امان بمانیم؟
خلاصه روش‌های عنوان شده در بالا آن است که تا جای ممکن باید مادر باردار از منبع منتشر کننده امواج وای فای یا گوشی تلفن همراه (در هنگام زنگ خوردن یا تماس) دور بماند. مدارکی دال بر تاثیر wifi در بارداری روی مادر و جنین تا به حال به اثبات دقیق علمی نرسیده‌اند، اما به مادران باردار توصیه می‌شود هنگامی که قصد استفاده از اینترنت در منزل ندارند ، مودم وای فای را خاموش کرده یا هنگامی که گوشی تلفن همراه زنگ می‌خورد، برای تماس از بلندگو یا هندزفری استفاده شود.
آیا امواج وای فای در بارداری روی کودک اثر می گذارد؟
همانطور که در این مقاله عنوان شد، اسناد و اطلاعاتی دال بر تأثیر منفی امواج وای فای برای جنین تا به حال به صورت متقن و قطعی، به ثبت نرسیده‌اند.
آیا امواج وای فای برای خانم های باردار ضرر دارد؟
از نقطه نظر آسیب های امواج وای فای برای مادر و جنین نیز اگرچه اسناد علمی موفق به اثبات مضرات امواج اینترنت برای جنین و مادر نشده‌اند ولی به هر حال توصیه می‌شود اقدامات پیشگیرانه جهت دوری از امواج وای فای و تلفن همراه انجام شود.
اینترنت برای جنین چه ضرری یا عوارضی دارد؟
عوارض اینترنت برای جنین را در دو زمینه تأثیر روی احوالات مادر با توجه به تغییراتی که در هنگام استفاده از گوشی روی متابولیسم و ترشح هورمون‌های مختلف ایجاد شده یا تأثیرات فیزیکی مورد بررسی قرار داد. در حالت کلی پیشنهاد می‌شود به نحوی از اینترنت، گوشی هوشمند و دیگر ابزارها استفاده شود که تأثیرات منفی احساسی روی مادر نداشته باشد. همچنین طبق توصیه‌های فوق، در صورت عدم استفاده از اینترنت نیز بهتر است تا حد ممکن مودم منزل خاموش بوده یا برای مکالمه با گوشی تلفن همراه از بلندگوی دستگاه یا هندزفری استفاده نمود.
آیا امواج Wi-Fi برای جنین خطر دارد؟
طبق تأکیداتی که بسیاری از محققان حوزه بهداشت و سلامتی زنان در پژوهش‌های خود عنوان کرده‌اند، مدارکی دال بر آسیب های امواج وای فای به جنین به ثبت نرسیده ولی با این حال بهتر است تا حد ممکن مادر و جنین از بسترهای با تشعشع بالا دور بمانند.
جمع بندی
فناوری بسیار سریع‌تر از قوانین و مقررات حرکت می‌کند و این بخشی از مشکل در مواجه با اثرات مخرب برخی نوآوری‌هاست. بسیاری از نهادها در به‌روزرسانی دستورالعمل‌ها و محدودیت‌ها به‌ویژه در حوزه سلامت، عملکرد کندی دارند و این در حالی است که فناوری‌هایی مانند Wi-Fi با وجود آثار و مضرات احتمالی‌اش روزبه‌روز در زندگی ما رایج‌تر می‌شود.
اثرات Wi-Fi در بارداری یکی از مباحثی است که هنوز جامعه جهانی و نهادهای بزرگ در حوزه سلامت به نتیجه قطعی درباره آن نرسیده‌اند. از یک سو شاهد تحقیقاتی هستیم که نشان می‌دهد امواج ماکروویو می‌تواند موجب سقط جنین یا ایجاد مشکلات روانی مانند بیش‌فعالی و کمبود توجه یا ADHD شود و از سوی دیگر آن‌قدر این تحقیقات اندک و با جامعه آماری محدودی هستند که نمی‌توان با اطمینان درباره مضرات وای فای برای جنین یا نوزادان اظهار نظر کرد.
با این حال می‌توان با چند اقدام ساده و رعایت یکسری قواعد، خود و فرزندانمان را از آثار مخرب احتمالی این امواج در امان نگه داریم.