در حقیقت شرکت‌های بزرگ با این کار به قیمت تخریب روحیه کودکان و نوجوانان، سود مالی خود را تضمین می‌کنند. این شبکه‌ها تا آنجا برای درآمدزایی از کودکان پیش رفته اند که آسیب به این قشر را نادیده گرفتند و همچنان الگوریتم‌های تهاجمی‌تری برای جلب توجه و جمع آوری داده‌های آنها ارائه کردند.

طبق تحقیق دانشگاه هاروارد، شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۲۲ میلادی از بخش تبلیغات برای افراد زیر سن قانونی در آمریکا در مجموع ۱۱ میلیارد دلار درآمد داشتند. کودکان و نوجوانانی که به مدرسه می‌روند، احتمالاً می‌توانند تبلیغات را تشخیص دهند اما هنگامیکه این تبیلغات در شبکه‌های اجتماعی مورد اعتماد قرار داده می‌شود، اینفلوئنسرها آن را ترویج می‌کنند یا در کنار محتوای شخصی سازی شده نمایش داده می‌شود، این گروه سنی نمی‌توانند در برابر تبلیغات مقاومت کنند.

در همین راستا کشورهای مختلف و همچنین آمریکا که خانه این شرکت‌های سودجو است، تصمیم گرفتند روح و روان نسل جدید را نجات دهند.

آنچه در زیر می‌خوانید بخشی از اقداماتی است که سال گذشته برای نجات نسل جدید از شرکت‌های سودجو انجام شده است:

آمریکا پرچمدار قوانین محافظت از کودکان در شبکه‌های اجتماعی

یوتا نخستین ایالت آمریکا بود که قانونی جدید برای محدود کردن شیوه استفاده کودکان از شبکه‌های اجتماعی اجرایی کرد. اسپنسر کاکس فرماندار جمهوریخواه این ایالت دو دستور اجرایی را در فروردین ماه سال گذشته امضا کرد که طبق آن کودکان قبل از عضویت در پلتفرم‌هایی مانند تیک تاک و اینستاگرام نیازمند رضایت والدین هستند با امضای کاکس دو لایحه مذکور به قوانینی تبدیل شده اند که اجازه نمی‌دهند کودکان زیر ۱۸ سال بین ساعت ۲۲:۳۰ شب تا ۶:۳۰ صبح از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند همچنین پلتفرم‌های اجتماعی در این ایالت باید سن کاربران را احراز کنند.

علاوه بر آن ایالت اوهایو برای حفاظت از کودکان، قانونی را تصویب کرد که طبق آن کودکان برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی به رضایت والدین نیاز دارند. اوهایو این اقدام را به عنوان راهی برای حفاظت از سلامت ذهنی کودکان ارائه کرده بود. قانون ایالت اوهایو شبکه‌های اجتماعی را ملزم می‌کند تا دستورالعمل حریم خصوصی پلتفرم شأن را برای والدین فراهم کنند تا خانواده‌ها بدانند در پروفایل فرزندشان چه محتوایی سانسور یا بازبینی شود.

همچنین لایحه‌ای در ایالت فلوریدا آمریکا تصویب شد که یکی از سختگیرانه ترین ممنوعیت‌ها برای استفاده افراد زیر سن قانونی از شبکه‌های اجتماعی را وضع کرد. لایحه مذکور پلتفرم‌های اجتماعی را ملزم می‌کند حساب‌های کاربران کمتر از ۱۷ سال را حذف و از یک سیستم احراز هویت طرف ثالث برای بررسی افراد زیر سن ۱۷ سال استفاده کنند. براساس لایحه مذکور شرکت‌های فناوری باید داده‌های خصوصی جمع آوری شده از حساب‌های حذف شده را برای همیشه از بین ببرند و در صورتیکه این کار را انجام ندهند والدین می‌توانند از آنها شکایت کنند.

ایالت کالیفرنیا نیز لایحه‌های «حفاظت از جوانان در مقابل اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی» و «حریم خصوصی داده‌های کودکان کالیفرنیا» را برای حفاظت از کودکان در مقابل اعتیاد به شبکه اجتماعی و حفظ حریم خصوصی داده‌ها ارائه کرد. قانون پیشنهادی مبتنی بر لایحه ایمنی کودک همین ایالت است که قرار بود از سال ۲۰۲۴ میلادی اجرا شود اما اکنون متوقف شده است.

لایحه «حفاظت از جوانان در مقابل اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی» به والدین اختیار می‌دهد الگوریتم‌های اعتیادآور فیدهای (feed) کانال‌های اجتماعی فرزندانشان را حذف کنند.

لایحه مذکور در صورت تصویب به والدین کودکان زیر ۱۸ سال اجازه می‌دهد بین فیدها الگوریتمی پیش فرض (که برای ایجاد اعتیادهای سودآور طراحی شده اند) و فید مبتنی بر زمان ثبت پست که کمتر به ایجاد عادت منجر می‌شود، انتخاب کنند. همچنین والدین می‌توانند تمام نوتیفیکیشن های شبکه‌های اجتماعی را مسدود کنند و اجازه ندهند فرزندانشان شب هنگام و در ساعات مدرسه به این پلتفرم‌ها دسترسی یابند.

از سوی دیگر لایحه «حریم خصوصی داده‌های کودکان کالیفرنیا» سعی دارد حریم خصوصی داده برای کودکان کالیفرنیایی کمتر از ۱۸ سال را قدرتمندتر کند. لایحه به کاربران شبکه‌های اجتماعی در این ایالت حق می‌دهد تا بدانند شبکه‌های اجتماعی چه اطلاعاتی جمع آوری می‌کنند و می‌فروشند و همچنین به آنها اجازه می‌دهد از فروش داده‌های کودکان به طرف‌های ثالث اجتناب کنند.

در کنار این موارد کمیسیون فدرال تجارت آمریکا قوانین جدیدی را پیشنهاد کرد که محدودیت‌های بیشتری برای شرکت‌های بزرگ فناوری مانند آلفابت (مالک یوتیوب) درباره شیوه استفاده از داده‌های کودکان برای دسترسی به سود بیشتر وضع می‌کند. کمیسیون فدرال ارتباطات در بیانیه قانون پیشنهادی نوشته بود مشغول بررسی تغییر قانون حفاظت از حریم خصوصی آنلاین کودکان است تا محدودیت‌های بیشتری بر زمان و شیوه استفاده شرکت‌ها از داده‌های کودکان برای سودآوری وضع کند. همچنین این آژانس فدرال اعلام کرد شیوه استفاده شرکت‌ها از نوتیفیکیشن ها برای تشویق کودکان به آنلاین ماندن را محدود می‌کند. این قانون روی شرکت‌هایی تأثیر می‌گذارد که داده‌های خصوصی کاربران حدود ۱۳ سال و کمتر را جمع آوری می‌کند.

براساس تغییرات پیشنهادی شرکت‌ها باید به اشتراک گذاری اطلاعات کودکان با آگهی دهندگان و دیگر طرف‌های ثالث، به طور جداگانه رضایت قابل تأیید والدین را دریافت کنند. تغییرات مذکور تاکید بر این موضوع دارند که اگر کودکان اجازه جمع آوری اطلاعات خصوصی شأن را ندهند، شرکتها نتوانند فعالیت کودکان را ممنوع کنند، علاوه بر آن به مدارس اجاره می‌دهد تا شرکت‌هایی که فناوری آموزشی را فراهم می‌کنند را از استفاده تجاری از اطلاعات جمع آوری شده، منع کنند.

شکایت باران شبکه‌های اجتماعی در آمریکا

ایالت‌های آمریکا علاوه بر قانونگذاری در این زمینه شکایت‌هایی از شبکه‌های اجتماعی نیز ثبت کرده اند تا با تمام توان از سلامت روان کودکان دفاع کنند. ایالت یوتا در مهر ماه نیز از تیک تاک شکایت و این اپلیکیشن را به آسیب به کودکان متهم کرد زیرا به طور عمدی کاربران جوان را وادار می‌کند مدت زمان طولانی در این پلتفرم اشتراک گذاری ویدئو کوتاه وقت بگذرانند. این درحالی بود که ایالت‌های ایندیانا و آرکانزاس نیز شکایات مشابهی ثبت کرده بودند. طبق شکایتی که یوتا در دادگاه ثبت کرده، ویدئوها از الگوریتم‌های قدرتمند و طراحی‌هایی با قدرت دستکاری استفاده می‌کنند و در نتیجه تاکتیک‌هایی برای تحت تأثیر قرار دادن کاربران جوان ایجاد کرده اند.

همچنین ایالت نیومکزیکو آمریکا به دلیل ناتوانی شرکت مادر اینستاگرام و فیس بوک در محافظت از کودکان در مقابل سواستفاده جنسی و قاچاق انسان شکایت کرد.

آستین کنودسن دادستان کل ایالت مونتانا نیز اعلام کرد از متا شکایت کرده زیرا اینستاگرام به طور عمدی طوری طراحی شده تا به خصوص برای افراد زیر سن قانونی اعتیاد آور باشد.

علاوه بر موارد ذکر شده دادستان‌های کل ۳۳ ایالت از جمله کالیفرنیا و نیویورک اعلام کردند متا مکرراً مردم را درباره خطرات پلتفرم‌هایش گمراه کرده و با اطلاع کامل از این امر نوجوانان و کودکان را به سمت استفاده اعتیادآور از شبکه‌های اجتماعی سوق داده‌اند.

در شکایت آمده‌است: متا قدرت و فناوری‌های بی سابقه را برای تهییج، تشویق و در نهایت به تله انداختن جوانان و نوجوانان به کار گرفته‌است. انگیزه شرکت نیز دستیابی به سود بوده است.ایالت‌های آمریکا مدعی هستند تحقیقات نشان داده استفاده از پلتفرم‌های اجتماعی متا با افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی، اختلال در تحصیل و زندگی روزمره و بسیاری از پیامدهای منفی مرتبط است.

ایمنی آنلاین ضمانتنامه انگلیس برای حفاظت از کودکان

در این میان سایر کشورها نیز بیکار نبودند و قوانینی برای حفاظت از نسل آینده خود وضع یا اجرا کردند. قوانین ایمنی آنلاین انگلیس که برای حفاظت از کودکان و کاربران در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت طراحی شده بود، بالاخره پس از ۲ سال کشمکش به قانون تبدیل شد. در نتیجه تصویب لایحه شرکت‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی باید هرگونه محتوای غیرقانونی را به سرعت حذف و یا در درجه اول از آپلود آن در پلتفرمشان جلوگیری کنند.

لایحه ایمنی آنلاین شرکت‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را به طور قانونی ملزم می‌کند کودکان و افراد جوان را در فضای آنلاین ایمن نگه دارند. شرکت‌ها باید هرگونه محتوای غیرقانونی یا مخرب مانند پست‌های مروج آزار، اختلالات تغذیه‌ای یا قلدری را پاک کنند. شرکت‌ها برای جلوگیری از دسترسی کودکان و کاربران جوان به محتوای نامتناسب با سن شأن باید محدودیت‌های سنی وضع و اقداماتی جهت کنترل سن کاربران ایجاد کنند.

چنانچه شرکت‌ها این اقدامات را انجام ندهند سازمان آفکام (رگولاتور رسانه) می‌تواند جریمه ای تا سقف ۱۸ میلیون پوند برای شرکت وضع کند و یا در برخی موارد ممکن است برای مدیر شرکت‌ها مجازات زندان در نظر گرفته شود. شبکه‌های اجتماعی نیز باید با کنترل سن کاربران اجازه ندهند افراد زیر سن مجاز در پلتفرم هایشان حضور یابند. این بدان معنا است که افراد زیر سن قانونی نمی‌توانند در پلتفرم‌های اجتماعی حساب کاربری داشته باشند. قانون جدید همچنین به این معنا است که افراد بزرگسال (والدین) بر نوع محتوایی که کودکان در فضای آنلاین تماشا می‌کنند، کنترل بیشتری خواهند داشت. آفکام نیز دستورالعمل‌هایی تعیین می‌کند که توصیه‌هایی کلیدی درباره پیروی از قانون خواهند بود اما انگلیس به همین قانون بسنده نکرد و درسال ۲۰۲۴ میلادی دستورالعملی را ارائه کرد تا استفاده از موبایل در مدارس این کشور ممنوع شود.

این دستورالعمل که غیرتقنینی است، مدیران مدارس را درباره چگونگی ممنوعیت استفاده از موبایل نه تنها هنگام آموزش بلکه در زمان استراحت ناهار نیز راهنمایی می‌کند. همچنین این دستورالعمل به کارمندان مدارس اجازه می‌دهد در صورت لزوم کیف‌های دانش آموزان را برای یافتن موبایل جستجو کنند.

ارائه پیش نویس دستورالعمل چین برای استفاده کودکان از اپ‌ها

یکی از کشورهای پیشرو در زمینه وضع قوانین برای حفاظت از کودکان چین است. این کشور در ۲۰۲۳ میلادی قوانینی برای محافظت از افراد زیر سن قانونی در فضای سایبری منتشر کرد که تمرکز آن بر مشخص کردن محتوای آنلاین سالم و افزایش حمایت قضائی به نفع افراد زیرسن قانونی بود.

در مرداد ماه ۱۴۰۲ شمسی رگولاتور فضای سایبری چین پیش نویس دستورالعملی برای سخت‌تر کردن محدودیت‌های مربوط به استفاده از اپ، پایانه‌های هوشمند و فروشگاه‌های اپلیکیشن برای کاربران زیر سن قانونی آماده کرد. این سازمان در بیانیه خود اعلام کرد: به پلتفرم‌های مذکور دستور داده تمام محتوای غیر قانونی را اصلاح و پاکسازی کنند. علاوه بر آن جریمه ای برای این شرکت‌ها تعیین خواهد شد.

طبق پیش نویس قوانین رگولاتور فضای سایبری چین، شرکت‌های فعال در حوزه‌های قمار آنلاین، پخش زنده محتوا، تولید محتوای صوتی و ویدئویی در چین باید یک قابلیت «حالت جوان» برای حفاظت از افراد زیر سن قانونی در پلتفرم شأن ایجاد می‌کردند.

علاوه بر آن در آبان ماه نیز شورای دولتی چین مجموعه قوانینی برای حفاظت از افراد زیر سن قانونی منتشر کرد که از یکم ژانویه ۲۰۲۴ میلادی اجرایی شد. این اسناد به تلاش‌ها برای قانونمندسازی محتوای آنلاین، حفاظت از اطلاعات خصوصی و جلوگیری از اعتیاد به اینترنت میان این گروه پرداخته است.

برای برطرف کردن این چالش‌ها در اسناد موجود یک فصل کامل به تنظیم مقررات محتوای آنلاین، مشخص کردن انواع اطلاعات آنلاینی که رشد سالم نوجوانان و کودکان منجر می‌شود، اشاره شده است.

قانون اروپا برای مقابله شرکت‌های فناوری با هرزنگاری کودکان

همچنین در سال گذشته شمسی قانونگذاران اتحادیه اروپا درباره پیش نویس قوانینی توافق کردند که گوگل، متا و دیگر سرویس‌های آنلاین را ملزم به شناسایی و حذف هرزنگاری کودکان می‌کند. در ۲۰۲۳ میلادی کمیسیون اتحادیه اروپا پیش نویس قانون محتوای سواستفاده جنسی از کودکان را پیشنهاد کرد.

قانون پیشنهادی، سرویس‌های پیام‌رسان، فروشگاه‌های اپلیکیشن و ارائه‌دهندگان سرویس اینترنت را مجبور می‌کند تا تصاویر و ویدئوهای شناخته‌شده و جدید هرزنگاری کودکان و همچنین موارد اغفال کودکان از طریق اینترنت را گزارش و حذف کنند. همچنین یک مرکز مرتبط با موضوع سواستفاده از کودکان در اتحادیه اروپا ایجاد می‌شود تا به عنوان مرکزی برای کارشناسان باشد و گزارش‌های ثبت شده را به پلیس ارائه دهد.

علاوه بر اقدامات اتحادیه اروپا، رئیس آژانس حفاظت از داده اسپانیا اعلام کرد مشغول توسعه یک فناوری احراز هویت است تا اجازه ندهد کودکان به محتوای نامناسب آنلاین مانند سایت‌های هرزنگاری و قمار دسترسی یابند.

بیش از نصف نوجوانان اسپانیایی قبل از ۱۳ سالگی به محتوای هرزنگاری دسترسی داشته اند. رئیس آژانس حفاظت از داده اسپانیا اعلام کرد مشغول توسعه یک فناوری احراز هویت است تا اجازه ندهد کودکان به محتوای نامناسب آنلاین مانند سایت‌های هرزنگاری و قمار دسترسی یابند. فناوری جدیدی به تهیه کنندگان سرویس‌های اینترنت اطمینان می‌دهد که مثلاً کاربر یک فرد بزرگسال است و حداقل سن ثبت شده برای دسترسی به شبکه اجتماعی را دارد.

حذف محتوای مخرب در کانادا اجباری می‌شود

دولت کانادا با هدف حفاظت از کودکان در مقابل مهاجمان آنلاین پیش نویس قانونی را برای مقابله با نفرت پراکنی آنلاین رونمایی کرده است. این لایحه درصورت تصویب شرکت‌های بزرگ را وادار به حذف سریع محتوای مخرب می کندو از سوی دیگر مجازات برای تحریک به نسل کشی را به حبس ابد افزایش داده است.

طبق لایحه مذکور شبکه‌های اجتماعی باید به سرعت محتوایی که کودکان را از لحاظ جنسی قربانی می‌کند و همچنین خصوصی که بدون رضایت مرتبط شده را حذف کنند. در هر دو مورد محتوا مشروط به نظارت و فرآیند بازبینی، باید ظرف ۲۴ ساعت حذف شود.مقامات طی جلسه‌ای اعلام کردند اگر شرکتی در نقض قانون مقصر شناخته شود با جریمه ای معادل حداکثر ۶ درصد درآمد جهانی خود روبرو می‌شود.تهیه کنندگان محتوا باید اقدامات محافظتی مخصوصی برای کودکان از جمله کنترل‌های والدین، تنظیمات جستجوی ایمن و برچسب‌های هشدار محتوا فراهم کنند.

از افشاگری علیه متا تا عذرخواهی نیم بند مارک زاکربرگ از خانواده قربانیان

از سوی دیگر به دنبال اقدامات دولتها در سراسر جهان علیه پلتفرمها برای مراقبت از کودکانشان در فضای مجازی، برخی کارکنان شبکه‌های اجتماعی نیز اقدام به افشاگری علیه این شرکتها کرده اند.

۳ سال قبل فرانسیس هوگان کارمند فیس بوک تحقیقات داخلی اینستاگرام تأثیرات مخرب شبکه اجتماعی بر سلامت روان نوجوانان و تصمیم گیری های جنجالی داخل شرکت را فاش کرد و در کنگره شهادت داد. پس از آن اینستاگرام توسعه یک اپ مخصوص کودکان را متوقف کرد و چند ایالت آمریکا نیز تحقیقاتی درباره شرکت را آغاز کردند.

در ۲۰۲۳ میلادی نیز ۴۱ دادستان کل ایالتی به دلیل ویژگی‌های محصول مخرب و تأثیرگذاری روانی که به سلامت ذهنی کاربران جوان آسیب رسانده، از متا شکایت کردند.

یک هفته پس از ثبت شکایت ۴۱ ایالت از متا، یکی دیگر از کارمندان سابق این شرکت در مقابل کنگره شهادت داد و ادعا کرد شرکت مادر فیس بوک و اینستاگرام از آزار و دیگر آسیب‌های متوجه نوجوانان در این پلتفرم آگاه بوده اما اقدامی نکرده است. این فرد به نام آرتورو بیجار بیجار کارمند سابق متا است که از ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ میلادی در بخش سلامت اینستاگرام فعالیت می‌کرد و قبل ازآن مدیر مهندسی تیم حفاظت و مراقبت فیس بوک از ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ بود.

بیجار در این جلسه اعلام کرد هدف فعالیت او در متا این بود که روی طراحی فیس بوک و اینستاگرام به روش‌هایی تأثیر بگذارد که کاربران را به سمت رفتارهای مثبت‌تر سوق دهد و ابزارهایی را برای جوانان فراهم کند تا تجربیات ناخوشایند را مدیریت کنند.

بیجار به سناتورها گفت به طور منظم با مدیران ارشد اجرایی شرکت از جمله مارک زاکربرگ ملاقات کرده و در آن زمان تصور می‌کرد از فعالیت او پشتیبانی می‌کنند. با این وجود او به این نتیجه رسیده بود که مدیران ارشد اجرایی بارها تصمیم گرفتند اقدامی برای برطرف کردن این چالش انجام ندهند.

بیجار در یک ایمیل متعلق به سال ۲۰۲۱ میلادی به زاکربرگ و دیگر مدیران ارشد اجرایی هشدار داد داده‌ها حاکی از آن است که ۵۱ درصد کاربران اینستاگرام در ۷ روز قبل از آن یک تجربه آزار را گزارش کرده اند. میان این گروه ۲۴.۴ درصد کودکان ۱۳ تا ۱۵ سال بودند که آزارهای جنسی ناخواسته را گزارش کرده بودند.

سندی جداگانه نشان داد ۱۳ درصد تمام کاربران ۱۳ تا ۱۵ سال اینستاگرام که در پژوهش شرکت کرده بوند با آزارهای جنسی روبرو شده بودند.

پس از تمام این رویدادها و افشاگری جدید کمیته قضائی سنا یک جلسه استماع درباره سواستفاده جنسی آنلاین از کودکان را در ششم دسامبر برگزار کرد و تا مدیران ارشد اجرایی شرکت‌های بزرگ فناوری در آن شهادت دهند.

این جلسه استشهاد رویداد مهمی بود و یکی از هایلایت های آن عذرخواهی مارک زاکربرگ از خانواده‌هایی بود که فرزندانشان به نحوی تحت تأثیر پلتفرم‌های متا آسیب دیده بودند. در جسله استماع شرکت‌های فناوری درباره آسیب‌های پلتفرم‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان، سناتورهای آمریکایی رهبران بزرگترین شبکه‌های اجتماعی را به چالش کشیدند و اعلام کردند کنگره باید هرچه سریع‌تر قانونی وضع کند. این در حالی است که یکی از قانونگذاران آمریکا شرکت‌های فناوری را متهم کرد که به دلیل ناتوانی از حفاظت از کودکان در مقابل تهدیدهای روزافزون مهاجمان جنسی در پلتفرم هایشان، دستانشان به خون آلوده است.

زاکربرگ در کنار لیندا یاکارینو (مدیر ارشد اجرایی ایکس)، ایوان اشپیگل (مدیر ارشد اجرایی شرکت اسنپ)، شو زی چو (مدیرارشد اجرایی تیک تاک) و جیسون سیترون (مدیر ارشد اجرایی دیسکورد) در کنگره آمریکا شهادت دادند. در این جلسه سناتور جاش هاوی، زاکربرگ را به چالش کشید تا به طور مستقیم از خانواده‌ها عذرخواهی کند. زاکربرگ نسبت به آنچه برسر خانواده‌ها آمده اظهار تأسف کرد و سپس متعهد شد فعالیت بیشتری برای جلوگیری از آسیب به کودکان انجام دهد، اما در اظهارات او نشانی از قبول مسؤولیت تسهیل جلوگیری از سواستفاده از کودکان وجود نداشت.

به گزارش مهر، با مرور این قوانین آنچه بیش از هر چیز به ذهن متبادر می‌شود این است که حاکمان اینترنت، بیشترین قوانین و حکمرانی را در مقابله با آن و قدرت شرکتها و پلتفرمهای دیجیتال وضع می‌کنند و روز به روز بیشترین ابزارها را برای محافظت از کاربرانشان به ویژه کودکان و نوجوانان به کار می‌بندند که این نوع مراقبت نشاندهنده واقف بودن آنها به زیان‌های اجتماعی و فرهنگی دنیای مجازی به کاربران زیر سن قانونی است.

منبع: خبرگزاری مهر